یکی از مصادیق ادب نفس، رعایت عفّت کلام و پرهیز از به کارگیری مطالب ناگفتنی، الفاظ ناروا و تعبیرات زشت و رکیک در کلام است و اگر ادب را اندازه نگاه داشتن و آزرم در مقابل دیگران معنی کنیم باز هم گوینده‌ای که در سخن خویش حد و اندازه نگاه می‌دارد و هر اندیشه و کلام ناروایی را به لباس شعر و نثر ادبی ملبّس نمی‌کند، مؤدّب به حساب می‌آید.
با آن که خواجۀ شیراز پاره‌ای از اعمال و بسیاری از اشخاص و مقامات را به سختی مورد طنز و انتقاد قرار می‌دهد؛ امّا به شیوۀ برخی گویندگان، نسبت‌های نادرست بر آنان نمی‌بندد و نام چارپایان را بر آنان اطلاق نمی‌کند و مواردی چون بیت زیر در دیوانش شاذ و نادر است :
صوفی شهر بین که چون لقمۀ شبهه می‌خورد؟ / پاردمش دراز باد آن حیوان خوش‌علف
حافظ از کدام معشوق سخن می‌گوید؟
تضادهای درونی حافظ