|
پیشگفتار آیا حافظ اندیشه و عقیده‌ای استوار و منسجم داشته است؟ با مطالعۀ دیوان حافظ همان‌قدر که از بیان اعجازگونۀ او غرق لذت می‌شویم ، با شنیدن پاره‌ای از افکار متضاد او شگفت‌زده می‌گردیم و همان‌گونه که خود حافظ در مواجهه با زندگی ، جهان و هستی انسان غرق در حیرت می‌شود ما نیز در برابر این مجموعۀ اضداد ، سرگشته می‌شویم. |
|
حدیث از مطرب و می گو و راز دهر کمتر جو
که کس نگشود و نگشاید به حکمت این معما را 3 (توضیح1)
زیرکی را گفتم این احوال بین خندید و گفت
صعب روزی ، بوالعجب کاری ، پریشان عالمی 470
وجود ما معمایی است حافظ
که تحقیقش فسون است و فسانه 427
آیا این تناقض در آرا و اندیشه، ارزش شاعر ما را پایین آورده یا بالا می‌برد؟ به سادگی نمی‌توان قضاوت کرد به‌ویژه که شنوندگان و مخاطبان ایرانی شاعر نیز نوعاً همین دغدغه‌ها را دارند و هنگام خواندن و شنیدن این اشعار با او هم‌نوایی و هم‌ذات‌پنداری می‌کنند. در این نوشته سعی بر است تا برخی از این چالش‌ها مطرح و بررسی گردد.
حافظ از کدام معشوق سخن می‌گوید؟