درس 12

                                               ضمیر                 

 ضمیر واژه ای است که معمولاً به جای اسم می نشیند.

 ضمیر ها یاگسسته (جدا ) هستند یا پیوسته (چسبیده به کلمة قبلی )

ضمیر های گسسته  : من ، تو ، او ، ما ، شما ، ایشان

ضمیر های پیوسته  : -َ م –َ ت  –َ ش –ِ مان –ِ تان –ِ شان

اسمی که ضمیر به جای آن آمده است ، مرجع آن ضمیر است ؛ مثال:مریم دانش آموز پرتلاشی است ، دوستانش  آیندۀ خوبی را برای او پیش بینی می کنند.

در مثال بالا دو ضمیر «  َش » و « او » به جای مریم نشسته اند ، پس مریم مرجع هر دو آن هاست.

درس 13

                                   بن مضارع - شناسه                       

به این فعل ها توجّه کنید: می نویسم ، می نویسی ، می نویسد ، می نویسیم ، می نویسید ، می نویسند 

به هر یک از این فعل ها «ساخت» یا «صیغه» می گویند.زمان همۀ این ساخت ها حال یا مضارع است. 

اگر «می»  را کنار بگذاریم ، در هر ساخت دو جزء داریم :                              

درس 7

                                                 متمّم   

نشانه‌ها‌ی متمّم : (حروف اضافه) به با بی  بر بدون جز برای  /  در از تا  چون  الی  الّا  سوای  و...

متمّم : یک یاچند کلمه که پس از نشانۀ متمّم  آورده شود ، متمّم نامیده می شود ؛   مثال:

مردان  بزرگی   در     ایران  زیسته‌اند. بهرام از  بازار بزرگ قدس ، پیراهنی خرید. در این نمونه ها کلمات مشخّص شده متمّم هستند .                             

                                   جابه جایی کلمات در جمله

فارسی زبانان وقتی به طور طبیعی سخن می گویند معمولاً نهاد را در اوّل و فعل را در آخر جمله می آورند. بقیه اجزای جمله (مانند مفعول، مسند و ...) در وسط بین نهاد و فعل آورده می شود امّا در شعر ونثرادبی گاهی این ترتیب به هم می خورد که البتّه این جابه جایی برزیبایی سخن می افزاید ؛ . مثال ((شدش گیتی به پیش چشم تاریک )) که فعل در اوّل جمله آمده است و در اصل بدین گونه بوده است : گیتی پیش چشم او تاریک شد.

درس 1

                                               جمله

یک یا چند کلمه که پیامی داشته  باشد یعنی دارای معنی کامل باشد جمله نام دارد مانند : ایران کشور بزرگی است.                                                  

درس 2

جمله ی خبری :این جمله ها خبری را بیان می کنند ؛ مانند :هوا کم کم سرد می شود. 

جمله ی پرسشی : این جمله هاپرسشی را مطرح می کنند؛ مانند : صالح کجاست؟ 

 جمله ی امری : :این جمله ها انجام کاری را درخواست می کنند ؛ مانند : شهیدان را یاد کنید. 

جمله ی عاطفی : این جمله ها احساس ما را نشان می دهند.(احساس تعجب ، خشم ، افسوس ،ترس و . . . )؛ مانند: عجب مدرسه ی خوبی ! 

                                         کلمات هم خانواده                            

 هم خانواده به کلماتی می گویند که سه حرف آن مشترک است، این واژه ها از عربی به فارسی وارد شده اند .این سه حرف مشترک ،حروف اصلی یا ریشه ی آن هاست

؛مثال:  عالِم (دارنده ی دانش) معلّم (آموزنده ی دانش ) تعلیم (آموختن دانش)علم (دانش) همین طور که مشاهده می کنید ، کلمات هم خانواده با هم ارتباط معنایی دارند.