درس1

                                       ادبیات ،  زبان هنری  

پیش تر دانستیم که اگر بخواهیم تنها  مقصود خود را بیان کنیم از " زبان " استفاده می کنیم ؛ ولی  هر گاه بخواهیم مقصود  خود را زیباتر بیان کنیم از ادبیّات بهره می گیریم. به همین دلیل ادبیّات را زبان هنری یا زبان برتر می نامند. در  ادبیّات برای ایجاد زیبایی  از آرایه‌ها استفاده می‌کنند.

آرایه های ادبی :  تشبیه ، تشخیص (جان بخشی ) ، تلمیح ، تضاد ، تکرار ، مراعات نظیر(شبکۀ معنایی) ، واج‌آرایی ، مبالغه ، کنایه  ، جناس (با رمز موم کج)

تشبیه آن است که کسی یا چیزی را به کسی یا چیزی دیگر مانند کنیم ؛ مثال : تنش چون بید لرزان است .

جان بخشی آن است در عالَم خیال ، عناصر طبیعت یا اشیا یا جانوران مانند انسان‌ها رفتار کنند ؛ مثال : تا نگرید ابر کی خندد چمن؟

مراعات نظیر آن است که در یک نوشته ( شعر یا نثر ) کلماتی آورده شود که از جهتی با هم مناسبت داشته باشند ، مثال :

    جهان چون چشم و گوش و خال و ابروست  /  که هر چیزی به جای خویش نیکوست

درس2

                                  انواع صفت  و  مضافٌ‌ الیه   

 کلمه هایی مانند  این ، آن ، همین و  همان  وقتی قبل از اسم بیایند ، صفت اشاره هستند؛ مثال :  این  مر د  –    همان  کتاب                             

 عددی که همراه  اسم بیاید ، صفت شمارشی است  ؛ مثال  :  چهار  مدرسه   -   ششمین کلاس

           1- تشبیه                           

تشبیه آن است که کسی یا چیزی را از لحاظ داشتن صفتی به کسی یا چیزی دیگر مانند کنیم ، هر تشبیه چهار رکن دارد :

رکن اوّل کلمه ای است که آن را تشبیه می کنیم ( مشبّه ) .

رکن دوم کلمه ای است که رکن اوّل را به آن تشبیه می کنیم. ( مشبّهٌ به)

رکن سوم شباهت رکن اوّل و دوم است و معمولاً حذف می شود.( وجه شبه )

رکن چهارم کلماتی است که تشبیه را برقرار می سازد ؛ از قبیل: مانندِ ، مثلِ ، چون ، هم چون ، به سانِ و . . . ( ادات تشبیه )

گاهی رکن چهارم هم حذف می شود  .

مثال : پیراهن او   مثل   برف   سفید  است .    ←    تشبیه کامل                 

             1          4      2       3